História da educação indígena : a educação guarani Mbyá e a escola Karai Nhe´e Katu
dc.contributor.advisor | Bergamaschi, Maria Aparecida | pt_BR |
dc.contributor.author | Mariano, Laércio Gomes | pt_BR |
dc.date.accessioned | 2025-01-07T06:56:09Z | pt_BR |
dc.date.issued | 2024 | pt_BR |
dc.identifier.uri | http://hdl.handle.net/10183/283022 | pt_BR |
dc.description.abstract | Este Trabalho de Conclusão de Curso (TCC), Licenciatura em História, tem como tema central a história da educação escolar indígena guarani mbya. A pesquisa aborda, mais especificamente, a história de uma das primeiras escolas guarani mbya da região central do estado do Rio Grande do Sul, a escola Karai Nhe´e Katu, situada na Tekoá Nhuundy, município de Viamão, e foi realizada por mim, indígena guarani, estudante de História. Além de contar a história desta instituição, uma das questões principais que o trabalho aborda e analisa são as tensões e conflitos presentes no cotidiano da aldeia em relação à presença da escola, desde o início da sua implementação, no ano de 1999, visto que é uma instituição alheia à cultura guarani e que, por muito tempo, foi imposta aos povos indígenas como uma das ações de colonização. O objetivo principal é mostrar o agenciamento da nossa comunidade guarani Nhuundy sobre a escola Karai Nhe´e Katu, apesar dos conflitos. Para realizar o trabalho busquei fontes orais, entrevistei os primeiros professores guarani, antigas lideranças, antigos moradores, além da primeira diretora da nossa escola que é juruá (não indígena); pesquisei no arquivo da escola imagens/fotografias antigas, que também contam a história desta instituição. Analisando as fontes, bem como aprofundando o estudo por meio de bibliografias referentes ao tema, pode-se concluir que, apesar das tensões presentes entre a Tekoá Nhuundy e a escola Karai Nhe´e Katu, que representa o Estado e traz as concepções de mundo de fora da aldeia, a comunidade Guarani Mbya tem autoria e agência sobre esta instituição escolar. | pt_BR |
dc.description.abstract | Kova´e mba´eapo ma ajapo anhembo´ea opaa regua apy juruá kuery apy, amombe´u ymã ve mba´eixa pa koo mbya kuery onhembo´e aguã regua oguerekoa raka´e. Kova´e mba´eapo ma oexauka ta jypy onhembo´e aty ojapo va´ekue Tekoá py, Rio Grande do Sul py, escola Karai Nhe´e Katu regua, apy Tekoá Nhuundy py, kova´e mba´eapo ma xee ajapo, História re anhembo´e va´e. Ko mba´eapo oexauka ta ronhembo´e aty regua ha´e mba´eixa pa jypy nhane´arandu ha´e juruá kuery arandu joo rami he´yn ramo nda´evei rei ranhe raka´e jypy jurua onhembo´e aty ojapo ramo, nhande reko py gua he´yn ramo peixa gua, ymã ve jurua kuery ha´e kuery rami nhanderereko xevy ojapo va´ekue ramo. Ha´e vyma ko mba´eapo oexauka ta nhande apy mbyá kuery nhanhembo´e aty jurua mba´e teim nhande nhanhangarekoa nhanhembo´e aty mbya kuery mba´e rexa´ã rami rei. Kova´e mba´eapo ajapo aguã ma xeayu ymã ve nhombo´e va´e kue reve, ymã ve huvixa ve´i oim va´e kue reve, ymã ve hoo va´ekue, ha´e ymã ve diretora oim va´ekue reve. Ha´e vy ma escola apy ama´e tangaa ymã ve oguenoen va´e kue re, onhembo´e aty ymã ve gua re oexauka va´e re. Peixa vy ma anhembo´e avi kuaxia para re kova´e regua re ijayu va´e re vy ma avãe kova´e py, nhande apy tekoá Nhuundy py gua jarekoa nhanhembo´ea Karai Nhe´e Katu nhande mba´e rexa´ã a rupi rei, nhanhembo´e aty jurua kuery ojapo va´e kue teim. | gn |
dc.format.mimetype | application/pdf | pt_BR |
dc.language.iso | por | pt_BR |
dc.rights | Open Access | en |
dc.subject | Educação indígena | pt_BR |
dc.subject | Oralidade | pt_BR |
dc.subject | Educação escolar indígena | pt_BR |
dc.subject | História da educação | pt_BR |
dc.subject | Guarani-Mbyá | pt_BR |
dc.title | História da educação indígena : a educação guarani Mbyá e a escola Karai Nhe´e Katu | pt_BR |
dc.type | Trabalho de conclusão de graduação | pt_BR |
dc.identifier.nrb | 001239318 | pt_BR |
dc.degree.grantor | Universidade Federal do Rio Grande do Sul | pt_BR |
dc.degree.department | Faculdade de Educação | pt_BR |
dc.degree.local | Porto Alegre, BR-RS | pt_BR |
dc.degree.date | 2024 | pt_BR |
dc.degree.graduation | História: Licenciatura | pt_BR |
dc.degree.level | graduação | pt_BR |
Este item está licenciado na Creative Commons License

-
TCC História (814)